Geriye doğru boşalma (Retrograde Ejaculation), erkeklerde orgazm sırasında semen sıvısının penisten dışarı atılmak yerine mesaneye doğru gitmesi durumudur. Bu durum her ne kadar dışarıdan fark edilmesi güç bir problem gibi görünse de, özellikle çocuk sahibi olmak isteyen erkekler için önemli bir ürolojik sorundur.
Bu rahatsızlık, boşalma sırasında mesane boynunu kapatması gereken kasların düzgün çalışmamasıyla ortaya çıkar. Normalde bu kaslar kapanarak spermin dışarı atılmasını sağlar. Ancak retrograd ejakülasyonda bu kapakçık kasları yeterince kapanmaz ve meni idrar kesesine karışır. Bu durum, genellikle orgazm hissinin yaşandığı ama meninin dışarı çıkmadığı bir tablo ile kendini gösterir.
Geriye Doğru Boşalma Nedenleri
Geriye doğru boşalmanın çeşitli nedenleri olabilir. Bunlar arasında en sık karşılaşılanlar:
- Şeker hastalığı (diyabet): Uzun süreli diyabet, sinir hasarına neden olarak mesane boynundaki kasların işlevini bozabilir.
- Prostat ameliyatları: Özellikle transüretral prostat rezeksiyonu (TURP) gibi cerrahi müdahaleler, bu bölgedeki sinir ve kas yapısını etkileyebilir.
- İlaç kullanımı: Bazı tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve prostat ilaçları geriye boşalmaya yol açabilir.
- Nörolojik hastalıklar: Multipl skleroz (MS), omurilik yaralanmaları gibi durumlar da retrograd ejakülasyonla ilişkilendirilebilir.
- Doğuştan gelen anatomik bozukluklar: Nadiren de olsa bazı yapısal problemler doğrudan bu duruma yol açabilir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Retrograd ejakülasyonun en belirgin belirtisi, orgazm sırasında meninin dışarı çıkmamasıdır. Bazı erkeklerde bu durum hiç meni gelmemesi şeklinde görülürken, bazı durumlarda çok az bir miktar gelebilir. Orgazm hissi yine de yaşanır, ancak “kuru boşalma” olarak tanımlanan bir durum ortaya çıkar.
Tanı için kullanılan yöntemlerden bazıları:
- İdrar analizi: Orgazmdan hemen sonra alınan idrar örneğinde sperm hücrelerinin varlığına bakılır. Eğer idrarda sperm tespit edilirse, retrograd ejakülasyon tanısı büyük olasılıkla doğrulanır.
- Hastalık öyküsü ve fizik muayene: Daha önce geçirilmiş ameliyatlar, kullanılan ilaçlar ve diyabet öyküsü değerlendirilir.
- Sistoskopi veya ürodinamik testler: Nadir durumlarda mesane boynu kaslarının fonksiyonunu değerlendirmek için başvurulabilir.
Retrograd Ejakülasyon Tedavisi
Tedavi, öncelikle altta yatan nedene yöneliktir. Her hasta için tek bir standart tedavi protokolü bulunmadığı gibi, başarı oranları da kişiye özel değişiklik gösterebilir.
1. İlaç Tedavisi
Bazı ilaçlar, mesane boynundaki kasların kasılmasını sağlayarak meninin idrar yoluna yönelmesini önleyebilir. Ancak bu ilaçların her hastada etkili olmayabileceği ve bazı yan etkiler taşıyabileceği unutulmamalıdır. Özellikle kalp hastalığı olan bireylerde dikkatli olunmalıdır.
2. Cerrahi Yaklaşımlar
Cerrahi müdahaleler daha çok doğuştan gelen anatomik bozukluklarda tercih edilir. Prostat ameliyatı sonrası gelişen geriye boşalma durumlarında ise cerrahi düzeltme genellikle önerilmez.
3. Yardımcı Üreme Teknikleri (ART)
Çocuk sahibi olmak isteyen ancak geri boşalma nedeniyle doğal yollarla gebelik sağlayamayan çiftler için en etkili yöntem yardımcı üreme teknikleridir. İdrardan alınan sperm örnekleri kullanılarak:
- IUI (Aşılama)
- IVF (Tüp Bebek)
gibi yöntemlerle gebelik sağlanabilir. Bu işlem öncesinde mesanenin özel sıvılarla hazırlanması ve spermin toplanması gerekir.
Retrograd Ejakülasyon Kısırlık Sebebi midir?
Evet, bu durum doğrudan erkek kısırlığına yol açabilir. Çünkü meni dışarı çıkmadığı sürece yumurta ile buluşamaz ve doğal yolla döllenme gerçekleşmez. Ancak bu, tedavi edilemez anlamına gelmez. Tedavi ya da alternatif üreme teknikleri ile çocuk sahibi olma şansı oldukça yüksektir.
Retrograd Ejakülasyon Kalıcı mıdır?
Altta yatan nedenin türüne bağlı olarak kalıcı da olabilir, geçici de. Örneğin ilaç kullanımına bağlıysa, ilgili ilacın kesilmesiyle normale dönülebilir. Ancak sinir hasarı veya cerrahi müdahale sonrası gelişen durumlarda geri dönüş daha zordur. Bu yüzden erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
Hastalar Ne Zaman Üroloji Uzmanına Başvurmalı?
Şayet orgazm sırasında meni gelmiyor, boşalma hissi eksik ya da farklıysa, bu durum mutlaka bir üroloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Aynı şekilde çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftlerde, erkek faktörünün değerlendirilmesi aşamasında bu durum göz ardı edilmemelidir.
Prof. Dr. Fatih Yanaral gibi deneyimli bir üroloji uzmanı, hem tanı hem de uygun tedavi süreçlerinde doğru yönlendirme yaparak, hastaların yaşam kalitesini artırabilir.