Sistosel, mesanenin vajinanın içine doğru sarktığı bir durumdur. Bu, mesanenin vajina duvarının zayıf bir bölümünden herni yapmasıyla oluşur. Sistosel teşhisi konmuş bir hastada, vajina çıkışında gevşek bir yapı ve serviksin altında, anterior vajinal duvarın da dahil olduğu belirgin bir çıkıntı gözlemlenir. Bu durum, vajinal bölgede dolgunluk hissi, mesanenin tam olarak boşalmadığına dair hissetme, öksürük veya ıkınma esnasında artan rahatsızlık ve bazen idrar yaparken mesaneyi yukarıya doğru itme ihtiyacı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
İdrar Torbası Sarkmasının Belirtileri
- Vajina veya kasıkta basınç ve dolgunluk hissi
- Öksürme, ıkınma veya ağırlık kaldırma durumunda artan rahatsızlık
- İdrar sonrası mesanenin tam boşalmadığı hissi
- Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları
- Cinsel ilişki esnasında ağrı veya idrar kaçırma
- Ciddi vakalarda, vajina açıklığından dışarıya doğru çıkan doku
Sarkmanın Nedenleri
Pelvik taban, mesane ve diğer pelvik organları destekleyen kas ve dokulardan oluşmaktadır. Bu destekleyici yapılar, doğum veya sürekli gerilme gibi nedenlerle zayıflayabilir. Bu zayıflama sonucunda mesane, vajina içerisine doğru sarkabilir. Özellikle:
- Vajinal doğum yapmak
- Aşırı kilolu olmak
- Sürekli ağır kaldırma
- Kronik öksürük
- Bağırsak hareketlerini zorlamak
Risk Faktörleri
- Vajinal doğum yapmış olmak
- Yaşın ilerlemesi
- Menopoz sonrası dönem
- Rahim ameliyatı geçirmiş olmak (Histerektomi)
- Genetik yatkınlık
- Obezite
Sistoselin Önlenmesi
Sistosel, pelvik tabanın zayıflaması ile mesanenin vajina içerisine doğru sarkması durumudur. Ancak bu durumu önlemek veya riskini azaltmak için alabileceğiniz bazı önlemler bulunmaktadır.
Önleme Yöntemleri
Kegel Egzersizleri: Pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için Kegel egzersizlerini düzenli olarak yapabilirsiniz. Özellikle doğum sonrası bu egzersizler büyük önem taşır.
Diyet ve Kabızlık: Yüksek lifli gıdalar tüketerek kabızlığı önleyebilir ve tedavi edebilirsiniz.
Doğru Kaldırma Tekniği: Ağır nesneleri kaldırırken bacaklarınızı kullanarak belinizi koruyun.
Öksürük Kontrolü: Kronik öksürük ya da bronşit gibi durumları tedavi edin. Sigara içmekten kaçının.
Kilo Kontrolü: İdeal kilonuzu koruyun. Aşırı kilo, pelvik taban üzerinde ekstra baskı oluşturarak sistosel riskini artırabilir.
Teşhis Yöntemleri
Pelvik Muayene: Doktor, hem yatarken hem de ayakta dururken pelvik muayene yapabilir. Bu, pelvik organ prolapsusunun varlığını ve derecesini belirlemek için önemlidir.
Anket ve Formlar: Prolapsusun derecesini ve yaşam kalitenizi ne kadar etkilediğini belirlemek için doktorunuz size bazı formlar doldurtabilir. Bu bilgiler, tedavi yönlendirmesine yardımcı olacaktır.
Mesane ve İdrar Testleri: Mesane fonksiyonlarını değerlendirmek ve idrar yolu enfeksiyonlarını tespit etmek için idrar testleri yapılabilir.
Sistosel Tedavisi
Sistosel tedavisi, sarkmanın şiddetine, eşlik eden diğer sağlık sorunlarına ve kişinin yaşına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu, özellikle vajina içerisine sarkmış bir rahim gibi başka pelvik organ sarkmaları da söz konusu olduğunda geçerlidir.
Hafif Sistosel için Tedavi Yöntemleri
Bekle ve Gör Yaklaşımı: Semptomlar hafifse veya hiç yoksa, tedavi genellikle gerekli değildir. Pelvik taban egzersizleri gibi kişisel bakım önlemleri alınarak sistoselin ilerleyip ilerlemediği doktor kontrolünde takip edilir.
Orta ve Şiddetli Sistosel için Tedavi Seçenekleri
Peser (Destekleyici Cihaz): Vajinal peser, mesaneyi destekleyen ve vajina içerisine yerleştirilen bir cihazdır. Peser, ameliyatı ertelemek veya ameliyatın riskli olduğu durumlarda kullanılabilir.
Östrojen Tedavisi: Menopoz sonrası pelvik kas zayıflığı durumunda, vajinal östrojen kremleri, tabletleri ya da halkaları önerilebilir. Östrojen, pelvik kasları güçlendirerek prolapsusu tedavi etmeye yardımcı olabilir.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Ön Prolapsus Ameliyatı: Ameliyat genellikle vajinal yolla yapılır. Bu işlem, mesanenin doğru konumuna geri getirilmesi, fazla dokunun çıkarılması ve pelvik tabanın sıkılaştırılması işlemlerini içerir. Eğer vajinal dokular zayıfsa, doktorunuz destek sağlamak için doku grefti kullanabilir.
Rahim Sarkması Durumunda: Eğer sistoselle birlikte rahim sarkması da varsa, rahmin çıkarılması önerilebilir. Bu ameliyat genellikle vajinal yolla yapılır, bu sayede karından bir kesi yapılmasına gerek kalmaz.
Sistosel tedavisi için en uygun yöntemi belirlemek ve tedaviye başlamak adına bir uzmana başvurmanız önemlidir.